El Alem Putları Kavramı Nedir? / Muhammed Murat

Asırlardır süregelen toplumsal önceliklerin neler olduğu sorusuyla ilişkili el alem putları kavramı nedir? İnsanların çeşitli deneylerle aslında bu soruya yanıtlar verdiğini görmekle beraber acı bir gerçek bizleri karşılıyor. Bir toplum içerisinde gerçekleşen küçük ama etkisi büyük deneyin merkezi ABD idi. Elinde mavi renkli bir zarf tutan bilim insanı, karşısındaki öğrencilere tek bir soru sordu; bu zarf hangi renk?

Ön sıralarda oturan ve bilim insanının arkadaşları olan kişiler hemen kırmızı diyerek yanıtladı soruyu. Birinci ve ikinci kişinin ardından üçüncü kişi de kırmızı demişti. Sonrasında hiçbir şeyden haberi olmayan öğrencilere geldi cevap sırası. Bir anda sırayla hepsinin kırmızı demesi, deneyin konusunu oluşturdu. Bir toplumda ön sıralarda oturup yanıt veren kişilerin oluşturduğu toplumsal baskının boyutu çok büyüktür. Mutlaka bir hile ya da sorun olabileceğini düşünse dahi insanların bilerek yanlış cevaplar vermesine neden olan bir büyüklük bu durum.

Ebu Talip Putları

Başlık olarak değerli bulduğum “el alem putları” ise Ebu Talip ile ilişkili bir durumdan gelir aslında. 500lü yıllarda yaşamış olan Abdümenâf bin Abdülmuttalib bin Haşim el-Kureşi, Kureyş ileri gelenlerinden olarak yaşadı. Hayatının büyük bölümünü bilmemizin asıl sebebi ise İslam Dini Peygamberi Hz. Muhammed’in öz amcası olmasıdır. Peygamber olmadan önce Hz. Muhammed’in 8 yaşında anne-babasını kaybettikten sonra himaye eden kişidir. 25 yaşına kadar büyüttüğü yeğenini uzun yıllar koruması da takdire şayandır. Ancak burada konumuz olan “el alem putları” devreye girer.

40 yaşında gelen “Peygamberlik” göreviyle en yakınlarından başlayarak herkesi dine davet eder Hz. Muhammed. Ardından kabul edenlerle yol yürüyerek dini inancın gerekliliklerini yapmaya çalışır. Bu süreçte amcası Ebu Talip, birçok kere şu sözleriyle dikkat çeker. “Yeğenim Muhammed, doğru yolda ama benim atalarımın putları beni bundan alıkoyuyor.”

Toplum içerisinde itibar sahibi olması da elbette ki bu düşüncesinde çokça önemlidir. İnsanların saygı duyduğu bir insandan daha aşağıya düşmek inciticidir. Ayrıca ataları ve ailesine saygısızlık yapmak da inkarla başlar. Bunu yapması durumunda dışlanma ya da ihanet etme kavramları baş gösterir. İşte, “el alem putları” kavramı 1500 yıl öncesinde de vuku bulmuştur.

Toplumsal Eleştiri  

Toplumda genel geçer olarak kabul gören her durumu ya da inancı eleştirmek kolay değildir. Öncelikli olarak sorgulanma gerektirir bu durum. Sonrasında ise aşağılanma ve dışlanma ile de devam eder. Eğer gerçekten eleştirel gözle bakarak putları yıkmaya başlarsanız Hz. İbrahim’in gücüne belki de erişirsiniz. Tabii, ateşe atılma riskinizin olduğunu da söylemeden geçemeyeceğim her ne kadar ufak bir ayrıntı olsa da.